Elk jaar vlak voor de oogsttijd wordt de molen en de grote vaten waarin de extra vierge olijfolie

opgeslagen is schoongemaakt voor de nieuwe oogst. De olijfolie die op dat moment over is van de vorige oogst wordt door de consumenten niet meer gekocht, die willen nieuwe, verse en frisse olijfolie. Hoe van het ene het andere kwam en Olivarera onderdeel werd van de circulaire oplossing in de vorm van zeep lees je hieronder.

Oogsttijd in Andalusië, maar wat te doen met de olijfolie van het jaar ervoor?

De molen heeft geen ruimte om de olie op te slaan en ook geen klanten die nog interesse hebben in deze olijfolie van vorig jaar. De molen heeft op dat moment niet veel keuze meer en het grootste gedeelte van dit overschot komt terecht bij restopkopers. Zij rijden in deze tijd van het jaar van molen naar molen en gieten alle resten van verschillende soorten en kwaliteiten olijfolie bij elkaar. Vervolgens verwerken ze de olie zodat deze weer op één of andere manier verkoopbaar wordt. De oorspronkelijke kwaliteit gaat op het dat moment verloren. De verzamelde olijfolie wordt bijvoorbeeld geraffineerd tot de in Nederland verkochte “Olijfolie om in te bakken”. Ontdaan van alle gezonde en smaakvolle eigenschappen, wordt de olie gereduceerd tot smakeloos vet dat tot hoge(re) temperaturen verhit kan worden. Volgens Spaanse boeren kun je overigens ook prima bakken in Extra Virgin olijfolie, maar dat terzijde. Wat ook gebeurt is dat commerciële grotere bedrijven met een hoeveelheid overgebleven Extra Virgin olijfolie een andere olijfolie van mindere kwaliteit enigszins opwaarderen, zodat deze als Vierge Olijfolie of misschien zelfs Extra Vierge olijfolie kan worden verkocht.

Kusala’s circulaire zepen tegen verspilling

Sinds wij onszelf in 2017 presenteerden als schakel tussen Spaanse Olijfboeren en Nederlandse consumenten hebben we best een paar leermomenten gekend. Zo bleven we aan het einde van 2017 zitten met olijfolie van het jaar ervoor, die we niet zo maar wilden verspillen. Ik ontdekte dat ik zeep zou kunnen maken van deze olijfolie. Na ongeveer 200 YouTube-filmpjes waarin spannende processen elkaar afwisselden, ging ik toch maar op zoek naar een lokale zeepmaker, die zich liet vinden niet zo ver van hier: Karin Berkhoudt is al een aantal jaar bezig met het maken van zepen en ik kon niet op een beter moment bij haar aankloppen. Ze had namelijk ook een hoeveelheid ‘koffieprut’ uit de horeca en Rotterzwamkwekerij op het oog, en bierborstel, een restproduct van een lokale bierbrouwer. Met de olijfolie kon ze daar een 3-tal circulaire zepen maken. Er volgde een trial-and-error periode waarbij ze met chemische processen de onzuiverheden uit oude olie wist weg te filteren en een olie overhield waarmee ze langer houdbare zepen wist te produceren. De eerste batches circulaire zeep waren in mum van tijd uitverkocht en de vraag bleek groot. Kusala begon  met het actief opvragen van restpartijen olijfolie uit de horeca en van handelaren om de productie op te schroeven. Daar kwam best wat tevoorschijn, maar niet genoeg.

Subsidie voor Kusala’s circulaire zepen

Tegelijkertijd ontving Karin een subsidie voor dit project, waarmee haar doelen erkenning kregen, namelijk het tegengaan van verspilling en het verhogen van het algemeen bewustzijn over de afvalproblematiek. Om alle Kusala zepen voor minstens 50% te produceren met “verspilde” grondstoffen was meer olijfolie nodig dan uit de reststromen in Nederland kwam. Dit jaar heeft Olivarera daarom i.s.m. Kusala een partij olijfolie vlak voor de neus van de zogenaamde restopkopers in Spanje weten te redden van een roemloos einde. Een cadeautje aan het einde van het jaar voor de olijfboer Gil Luna in El Burgo, die nog een acceptabele prijs voor zijn olie ontving. Kusala heeft er hoogwaardige zepen van gemaakt, die te koop zijn in diverse biologische winkels en op de site van Kusala zelf. Ze zijn ook bij Olivarera apart te bestellen, om mee te laten sturen met een volgende liter biologische olijfolie (van de geadopteerde olijfboom?) bijvoorbeeld.